Gordelroos, ook bekend als herpes zoster, is het gevolg van de reactivering van het varicella-zoster-virus (VZV), hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt. Nadat een persoon hersteld is van waterpokken, blijft het virus inactief in de zenuwcellen nabij het ruggenmerg en de hersenen. Bij sommige personen kan het virus, doorgaans jaren later, reactiveren en zich langs de zenuwvezels naar de huid verplaatsen, waardoor gordelroos ontstaat.

Het risico op het ontwikkelen van gordelroos neemt toe met de leeftijd en treft meestal mensen boven de 50 jaar. Het kan echter voorkomen bij iedereen die waterpokken heeft gehad, ongeacht de leeftijd. Bepaalde factoren, zoals een verzwakt immuunsysteem, stress, bepaalde medische aandoeningen en bepaalde medicijnen, kunnen de kans op reactivering van gordelroos vergroten.

Gordelroos is niet besmettelijk in de vroege stadia, wanneer de blaren bedekt zijn. Voordat de blaren verschijnen, kan er echter een korte periode zijn waarin het virus kan worden verspreid door direct contact met een open zweer of door afscheiding van de getroffen persoon naar iemand die nog nooit waterpokken heeft gehad of het vaccin ervoor heeft gehad. Contact met iemand met gordelroos vormt geen risico voor degenen die immuun zijn voor VZV, noch door eerdere waterpokken, noch door vaccinatie.