Bij het schoonmaken van een wond in de 19e eeuw waren andere methoden en materialen betrokken dan bij moderne medische praktijken. Hier is een algemeen overzicht van hoe een wond in die tijd kan worden schoongemaakt:

1. De wond wassen:

- De eerste stap zou zijn om de wond grondig te wassen met schoon water om vuil, puin en bloed te verwijderen.

2. Desinfectie:

- Na het wassen moet de wond worden gedesinfecteerd om bacteriën te doden en infectie te voorkomen. Veelgebruikte ontsmettingsmiddelen die in de 19e eeuw werden gebruikt, waren onder meer:

- Alcohol:Pure alcohol of verdund met water werd als antisepticum gebruikt.

- Jodium:Tinctuur van jodium werd veel gebruikt als ontsmettingsmiddel.

- Azijn:Verdunde azijn werd soms gebruikt als antisepticum.

3. Wondirrigatie:

- Wonden werden vaak geïrrigeerd met zout water (zoutoplossing) of andere antiseptische oplossingen om eventueel achtergebleven vuil en bacteriën weg te spoelen.

4. Kompressen en verbanden:

- Kompressen werden vaak gebruikt om wonden te bedekken en te behandelen. Deze werden meestal gemaakt van verschillende natuurlijke ingrediënten, zoals broodkruimels, kruiden (zoals kamille of calendula), of klei, gemengd met water of andere vloeistoffen. Kompressen hielpen onzuiverheden te verwijderen, ontstekingen te verminderen en genezing te bevorderen.

- Er werden schone doeken of verband gebruikt om de wond af te dekken en te beschermen tegen verdere besmetting.

5. Rust en immobilisatie:

- Zorgen voor voldoende rust was cruciaal voor wondgenezing. Gewonde ledematen of lichaamsdelen werden vaak geïmmobiliseerd om beweging te minimaliseren en verdere schade te voorkomen. Dit kan het gebruik van spalken of gipsverbanden inhouden.

6. Aderlating:

- In sommige gevallen werd aderlating toegepast als behandeling van wonden. Dit hield in dat er bloed bij de patiënt werd afgenomen om "de lichaamsvochten in evenwicht te brengen" en zogenaamd de genezing te verbeteren. Deze praktijk wordt echter niet ondersteund door de moderne medische wetenschap en kan schadelijk zijn.

7. Medische zorg en amputatie:

- In ernstige gevallen, vooral bij diepe of geïnfecteerde wonden, kan amputatie als laatste redmiddel worden overwogen om de verspreiding van de infectie te voorkomen en het leven van de patiënt te redden.

8. Beperkte antibiotica:

- Hoewel de ontdekking van antibiotica en antiseptica halverwege de 19e eeuw was begonnen, waren het wijdverbreide gebruik en de effectiviteit ervan in die tijd nog steeds beperkt. Echte vooruitgang op het gebied van wondbehandeling vond plaats in de 20e eeuw met de ontwikkeling van antibiotica, goede chirurgische technieken en verbeterde sanitaire voorzieningen.

Het is belangrijk op te merken dat de medische praktijken en kennis in de 19e eeuw aanzienlijk verschilden van de moderne geneeskunde, en dat veel van deze historische methoden volgens de huidige normen niet als effectief of veilig zouden worden beschouwd.