De replicatiecycli van het pokkenvirus en het herpesvirus vertonen, hoewel beide complex, enkele belangrijke verschillen:

Replicatiecyclus van het pokkenvirus:

1. Bijlage en invoer: Pokkenvirussen hechten zich via specifieke receptoren aan het oppervlak van de gastheercel en het virus komt de cel binnen door fusie met het plasmamembraan of endocytose.

2. Oncoaten: Nadat het virus de cel is binnengegaan, versmelt het met het membraan van de gastheercel, waardoor het kerndeeltje vrijkomt in het cytoplasma.

3. Transcriptie en replicatie: Pokkenvirussen dragen hun eigen DNA-polymerase bij zich, waardoor ze hun virale DNA in het cytoplasma kunnen transcriberen en repliceren, waarbij zowel vroege als late virale eiwitten worden gesynthetiseerd.

4. Morfologische veranderingen: Replicatie vindt plaats in gespecialiseerde cytoplasmatische structuren die 'fabrieken' of 'virale insluitsels' worden genoemd, waar het virale DNA wordt gerepliceerd en nieuwe virionen zich verzamelen.

5. Montage en vrijgave: De virusassemblage vindt plaats in de cytoplasmatische fabrieken, waar de nieuw gesynthetiseerde virale eiwitten en DNA samenkomen om onrijpe virionen te vormen. Deze onrijpe virionen rijpen verder door een buitenmembraan te verkrijgen dat is afgeleid van het membraan van de gastheercel voordat ze uit de cel worden vrijgegeven.

Replicatiecyclus van het herpesvirus:

1. Bijlage en invoer: Herpesvirussen gebruiken ook specifieke receptoren op het oppervlak van de gastheercel om zich te hechten, maar hun toegangsmechanisme verschilt van pokkenvirussen. Ze kunnen de gastheercel binnendringen door fusie met het plasmamembraan of door endocytose via een proces dat 'membraanfusie' wordt genoemd.

2. Oncoaten: Na binnenkomst ontmantelen herpesvirussen zich in het cytoplasma, waardoor het virale genoom vrijkomt in het cytoplasma.

3. Transcriptie en replicatie: Herpesvirussen coderen ook voor hun eigen DNA-polymerase en kunnen hun virale DNA in de kern van de gastheercel transcriberen en repliceren. De replicatie van het herpesvirus brengt echter een complex samenspel met zich mee tussen nucleaire en cytoplasmatische gebeurtenissen, wat leidt tot de productie van zowel vroege als late virale eiwitten.

4. Montage en omhulling: Net als bij pokkenvirussen vindt de replicatie van het herpesvirus plaats op cytoplasmatische plaatsen, meestal dichtbij de kern. Na het assembleren verwerven de nieuw gevormde capsiden een buitenste omhulsel door door het binnenste kernmembraan te ontluiken en tijdens het proces componenten uit het gastheercelmembraan te verkrijgen.

5. Vrijgeven: Herpesvirussen kunnen celvrije afgifte ondergaan, waarbij volwassen omhulde virionen worden vrijgegeven in de extracellulaire omgeving, of cel-tot-celverspreiding, waarbij nieuw samengestelde virionen zich rechtstreeks naar aangrenzende cellen verplaatsen zonder in de extracellulaire ruimte te worden vrijgegeven.

Hoewel zowel pokkenvirussen als herpesvirussen grote DNA-virussen zijn met complexe replicatiecycli, benadrukken deze belangrijke verschillen aanpassingen aan hun specifieke gastheer-cel-interacties en de strategieën die elk virus gebruikt om de immuunreacties van de gastheer te verspreiden en te ontwijken.