BPG (bisfosfoglyceraat) is een organisch molecuul dat aanwezig is in rode bloedcellen. Het wordt geproduceerd in de rode bloedcellen wanneer 1,3-difosfoglyceraat (1,3-DPG) wordt gefosforyleerd door het enzym bisfosfoglyceraatmutase. BPG speelt een cruciale rol bij het reguleren van de affiniteit van hemoglobine voor zuurstof.

Effect op het zuurstofbindende vermogen van hemoglobine:

BPG fungeert als een allosterische effector van hemoglobine, wat betekent dat het zich aan hemoglobine bindt en zijn vorm en functie verandert. Wanneer BPG zich aan hemoglobine bindt, stabiliseert het de deoxyvorm (niet-geoxygeneerde) van hemoglobine, waardoor de affiniteit voor zuurstof afneemt. Dit betekent dat hemoglobine gemakkelijker zuurstof afgeeft in de weefsels, waar zuurstof nodig is voor cellulaire ademhaling.

De aanwezigheid van BPG in rode bloedcellen is vooral belangrijk bij het vergemakkelijken van de zuurstoftoevoer naar weefsels. In omstandigheden waarin de zuurstoftoevoer beperkt is, zoals op grote hoogte of tijdens zware inspanning, neemt de concentratie van BPG toe, waardoor de vrijgave van zuurstof uit hemoglobine wordt bevorderd om aan de verhoogde zuurstofbehoefte van het lichaam te voldoen.

Omgekeerd neemt de concentratie van BPG af in omstandigheden waarin er sprake is van een teveel aan zuurstof, zoals op zeeniveau of tijdens rustperioden, waardoor hemoglobine zuurstof steviger kan binden en zuurstof kan worden behouden voor transport naar weefsels.

De wisselwerking tussen BPG en hemoglobine zorgt ervoor dat zuurstof vrijkomt waar dit het meest nodig is, waardoor de zuurstoftoevoer naar de weefsels wordt geoptimaliseerd en de algehele fysiologische functie wordt ondersteund.