Wanneer bloed in haarvaten langs cellen stroomt, vinden er verschillende belangrijke processen plaats:

1. Uitwisseling van voedingsstoffen en afvalproducten: Haarvaten zijn de kleinste bloedvaten, waardoor bloed dicht bij individuele cellen kan stromen. Terwijl het bloed door de haarvaten stroomt, kunnen stoffen zich tussen het bloed en het omliggende weefsel verplaatsen. Zuurstof, voedingsstoffen en andere essentiële stoffen kunnen het bloed verlaten en de cellen binnendringen, terwijl afvalproducten, zoals kooldioxide en metabolische bijproducten, vanuit de cellen in het bloed kunnen terechtkomen.

2. Filtratie en reabsorptie: De structuur van haarvaten maakt de filtratie van vloeistoffen uit het bloed naar het omringende weefsel mogelijk. De capillaire wanden zijn samengesteld uit endotheelcellen, die kleine poriën hebben. Deze poriën zorgen ervoor dat water en kleine moleculen, zoals ionen, glucose en aminozuren, vanuit het bloed naar de weefselruimte kunnen stromen. De poriën zijn echter klein genoeg om te voorkomen dat grotere moleculen, zoals eiwitten, naar buiten lekken. Tegelijkertijd wordt een deel van de gefilterde vloeistof samen met bepaalde moleculen weer in de haarvaten gereabsorbeerd, waardoor de vochtbalans in het lichaam behouden blijft.

3. Zuurstoftoevoer en kooldioxideverwijdering: Een van de belangrijkste functies van haarvaten is het leveren van zuurstof aan de cellen en het verwijderen van koolstofdioxide. Zuurstof uit de longen wordt in de bloedbaan getransporteerd, gebonden aan hemoglobine, een eiwit dat voorkomt in rode bloedcellen. Wanneer zuurstofrijk bloed de haarvaten bereikt, diffundeert zuurstof via de capillaire wanden naar de omliggende weefsels, waar het door de cellen wordt gebruikt voor verschillende metabolische processen. Op dezelfde manier diffundeert koolstofdioxide, geproduceerd als afvalproduct van het cellulaire metabolisme, van de weefsels naar de haarvaten en wordt terug naar de longen getransporteerd om uit het lichaam te worden geëlimineerd.

4. Regulatie van de bloedstroom: Haarvaten spelen een cruciale rol bij het reguleren van de lokale bloedstroom. De diameter van haarvaten kan veranderen als reactie op verschillende stimuli, zoals veranderingen in metabolische activiteit of fysieke activiteit. Verwijding van de haarvaten verhoogt de bloedstroom, waardoor meer zuurstof en voedingsstoffen naar het actieve weefsel worden gestuurd. Omgekeerd vermindert vernauwing van haarvaten de bloedstroom, waardoor middelen naar andere gebieden worden geleid waar ze meer nodig zijn.

5. Vorming van weefselvloeistof: Het proces van ultrafiltratie, terwijl bloed door haarvaten stroomt, resulteert in de vorming van weefselvloeistof of interstitiële vloeistof. Weefselvloeistof omringt de cellen en vult de ruimtes ertussen. Het vergemakkelijkt de uitwisseling van stoffen tussen het bloed en de weefsels en helpt de weefselhydratatie op peil te houden.

Over het algemeen zijn haarvaten essentieel voor het vergemakkelijken van de uitwisseling van voedingsstoffen, gassen en afvalproducten tussen het bloed en de omliggende weefsels. Ze bieden vitale functies bij het leveren van zuurstof, het verwijderen van koolstofdioxide, het reguleren van de bloedstroom en het handhaven van de vochthomeostase in het lichaam.