Verdediging tegen infectie verwijst naar de verschillende mechanismen en processen die organismen, inclusief mensen, beschermen tegen infectie door ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. Deze afweermechanismen werken samen om het binnendringen en vestigen van ziekteverwekkers in het lichaam te voorkomen en om infecties te elimineren of onder controle te houden als ze zich toch voordoen.

Er zijn verschillende verdedigingslagen tegen infecties, die grofweg in twee hoofdtypen kunnen worden onderverdeeld:

1. Aangeboren immuniteit (natuurlijke afweer):

Aangeboren immuniteit is vanaf de geboorte aanwezig en biedt niet-specifieke bescherming tegen een breed scala aan ziekteverwekkers. Het fungeert als de eerste verdedigingslinie en omvat:

- Fysische en chemische barrières:Deze omvatten intacte huid en slijmvliezen, die het binnendringen van ziekteverwekkers voorkomen. Bovendien hebben afscheidingen zoals speeksel, tranen en maagzuur antimicrobiële eigenschappen.

- Fagocyten:Gespecialiseerde cellen zoals macrofagen en neutrofielen overspoelen en vernietigen vreemde deeltjes en ziekteverwekkers.

- Natural Killer (NK)-cellen:deze cellen herkennen en doden met virus geïnfecteerde cellen en sommige tumorcellen.

- Ontstekingsreactie:Weefselbeschadiging of infectie veroorzaakt een ontsteking, gekenmerkt door een verhoogde bloedstroom, vocht en immuuncellen naar het getroffen gebied. Dit helpt infecties te lokaliseren en onder controle te houden.

- Interferonen:eiwitten die worden geproduceerd als reactie op virale infecties en die de virale replicatie remmen en naburige cellen waarschuwen voor de infectie.

2. Adaptieve immuniteit (verworven verdediging):

Adaptieve immuniteit is een meer gespecialiseerde vorm van verdediging die zich in de loop van de tijd ontwikkelt naarmate het lichaam in aanraking komt met specifieke ziekteverwekkers. Het omvat de herkenning van specifieke antigenen (vreemde stoffen) en de productie van antilichamen en andere immuuncellen om deze te neutraliseren of te vernietigen.

- Antilichamen:antilichamen, geproduceerd door B-cellen, binden zich aan specifieke antigenen en neutraliseren ze, waardoor ze de cellen niet kunnen infecteren.

- T-cellen:Er zijn verschillende soorten T-cellen, waaronder cytotoxische T-cellen die geïnfecteerde cellen doden en helper-T-cellen die de immuunreacties coördineren en reguleren.

- Geheugencellen:Na een infectie transformeren sommige B- en T-cellen in geheugencellen, die voor langdurige immuniteit zorgen. Bij hernieuwde blootstelling aan dezelfde ziekteverwekker reageren deze cellen snel sterker en sneller.

Aanvullende verdedigingsmechanismen:

- Koortsreactie:Een stijging van de lichaamstemperatuur tijdens een infectie kan de groei van bepaalde ziekteverwekkers remmen en de activiteit van de immuuncellen verbeteren.

- Slijmvliezen:Slijmvliezen bekleden de luchtwegen en het spijsverteringskanaal en vangen ziekteverwekkers en deeltjes op en verwijderen deze via de slijmproductie.

- Darmmicrobiota:De nuttige micro-organismen die zich in de darmen bevinden, kunnen concurreren met schadelijke bacteriën en het algehele immuunsysteem versterken.

- Vaccinatie:Vaccins stimuleren het immuunsysteem om immuniteit tegen specifieke ziekteverwekkers te ontwikkelen zonder ziekte te veroorzaken.

Over het geheel genomen omvat de verdediging tegen infecties een complex samenspel van aangeboren en adaptieve immuunmechanismen die samenwerken om het lichaam tegen infecties te beschermen. Het begrijpen van deze mechanismen is cruciaal voor het ontwikkelen van effectieve strategieën om infectieziekten te voorkomen, diagnosticeren en behandelen.