Streptococcus, in het bijzonder Streptococcus pyogenes, ook bekend als Groep A Streptococcus (GAS), gebruikt verschillende strategieën om het immuunsysteem te omzeilen en te manipuleren. Hier zijn enkele belangrijke mechanismen die het gebruikt om het immuunsysteem te misleiden:

Moleculaire nabootsing: Streptococcus produceert eiwitten en antigenen die sterk op menselijke weefsels lijken. Door deze gelijkenis kunnen de bacteriën zichzelf camoufleren, waardoor het voor immuuncellen een uitdaging wordt om onderscheid te maken tussen zelf en niet-zelf. Door menselijke eiwitten na te bootsen, kan Streptococcus voorkomen dat hij door het immuunsysteem wordt herkend en vernietigd.

Biofilmvorming: Streptococcus kan beschermende gemeenschappen van cellen vormen, bekend als biofilms, die hen beschermen tegen immuunaanvallen. Deze biofilms fungeren als fysieke barrières die de toegang van immuuncellen en antilichamen tegen de bacteriën beperken. Binnen biofilms zijn Streptococcus-cellen veerkrachtiger en beter in staat weerstand te bieden aan de immuunafweer.

Uitscheiding van virulentiefactoren: Streptococcus scheidt verschillende virulentiefactoren af ​​die de functionaliteit van het immuunsysteem rechtstreeks verstoren. Deze factoren omvatten enzymen, toxines en superantigenen die de normale werking van immuuncellen verstoren. Sommige streptokokkenenzymen kunnen bijvoorbeeld antilichamen afbreken en eiwitten aanvullen, waardoor het vermogen van de gastheer om de bacteriën te elimineren wordt aangetast.

Superantigenen: Streptokokkensuperantigenen zijn krachtige toxinen die een groot deel van de T-cellen kunnen activeren, wat leidt tot een overmatige en ongecontroleerde immuunrespons. Superantigenen binden zich aan zowel T-cellen als antigeenpresenterende cellen (APC's) buiten het normale antigeenherkenningsproces, waardoor wijdverbreide T-celactivatie en cytokine-afgifte worden veroorzaakt. Deze ontregelde immuunrespons kan bijdragen aan ernstige en systemische infecties.

Remming van fagocytose: Streptococcus kan stoffen produceren die de fagocytose verstoren, het proces waarbij immuuncellen, zoals neutrofielen en macrofagen, vreemde deeltjes opslokken en vernietigen. Door fagocytose te remmen, kan Streptococcus immuundetectie en -vernietiging omzeilen.

Ontstekingsremmende reacties: Streptococcus kan de immuunrespons van de gastheer manipuleren door een ontstekingsremmende toestand te bevorderen. De bacteriën geven factoren vrij die de productie van pro-inflammatoire cytokines onderdrukken, die normaal gesproken immuuncellen activeren en naar de plaats van infectie sturen. Door de ontstekingsreactie te dempen, kan Streptococcus de immuunbewaking verminderen en de verspreiding ervan binnen de gastheer vergemakkelijken.

Deze immuunontwijkingsstrategieën stellen Streptococcus in staat infecties in de gastheer te veroorzaken en in stand te houden, waardoor een reeks ziekten ontstaat, waaronder tonsillitis, faryngitis, roodvonk en meer invasieve infecties zoals het streptokokken-toxische shocksyndroom (STSS). Het begrijpen van de mechanismen die Streptococcus gebruikt om het immuunsysteem te misleiden is van cruciaal belang voor het ontwikkelen van effectieve preventie- en behandelingsstrategieën tegen streptokokkeninfecties.