Boviene spongiforme encefalopathie (BSE), algemeen bekend als de gekkekoeienziekte, is een progressieve, dodelijke neurodegeneratieve ziekte bij rundvee. De ziekte wordt veroorzaakt door een prion, een soort verkeerd gevouwen eiwit dat bestand is tegen hitte, straling en proteolytische enzymen.

BSE werd voor het eerst vastgesteld in 1986 in Groot-Brittannië. De uitbraak hield verband met het gebruik van vlees- en beendermeel, gemaakt van de overblijfselen van runderen en andere dieren, als eiwitsupplement in veevoer. De ziekte verspreidde zich snel naar andere landen in Europa en daarbuiten.

De incidentie van BSE is aanzienlijk afgenomen sinds de invoering van controles op het gebruik van vlees- en beendermeel in veevoer. In Groot-Brittannië bijvoorbeeld daalde het aantal gevallen van BSE van ruim 37.000 in 1992 naar slechts één in 2016.

Het risico op BSE is echter nog niet volledig geëlimineerd. De ziekte kan nog steeds worden overgedragen via de consumptie van besmet vlees of andere dierlijke producten. Het risico is het grootst voor mensen die in landen wonen waar BSE nog steeds voorkomt, of die naar die landen reizen.

De symptomen van BSE kunnen gedragsveranderingen omvatten, zoals agressie of depressie, moeite met lopen en gewichtsverlies. De ziekte kan ook dementie en andere neurologische problemen veroorzaken.

Er bestaat geen geneesmiddel tegen BSE. De ziekte is altijd dodelijk.

De beste manier om BSE te voorkomen is het vermijden van het eten van vlees of andere dierlijke producten die mogelijk besmet zijn met de ziekte. Dit omvat rundvlees, kalfsvlees en andere runderproducten uit landen waar BSE veel voorkomt. Het omvat ook wildvlees van herten en andere dieren die mogelijk in contact zijn gekomen met besmet vee.

Als u zich zorgen maakt over het risico op BSE, neem dan contact op met uw arts.