Antilichamen, zoals anti-HLA-antilichamen, kunnen verschillende effecten hebben op ontvangers van een transplantaat door zich te binden aan specifieke antigenen op het getransplanteerde orgaan of weefsel. Dit kan leiden tot:

- Antilichaam-gemedieerde afstoting (AMR): AMR is een aandoening waarbij antilichamen geproduceerd door het immuunsysteem van de ontvanger het getransplanteerde orgaan of weefsel aanvallen en beschadigen. Dit kan gebeuren als er een mismatch is tussen de HLA-antigenen van de donor en de ontvanger. Anti-HLA-antilichamen kunnen de complementcascade activeren, wat leidt tot de vorming van membraanaanvalcomplexen (MAC) die schade aan de cellen van het getransplanteerde orgaan veroorzaken.

- Hyperacute afwijzing: Hyperacute afstoting is een snelle en ernstige vorm van afstoting die binnen enkele minuten tot uren na transplantatie optreedt. Het wordt veroorzaakt door reeds bestaande antilichamen in het serum van de ontvanger die specifiek zijn voor de HLA-antigenen van de donor. Deze antilichamen binden zich onmiddellijk na de transplantatie aan het getransplanteerde orgaan of weefsel, activeren het complementsysteem en veroorzaken uitgebreide schade.

- Chronische afwijzing: Chronische afstoting is een langdurig proces dat kan leiden tot geleidelijk functieverlies van het getransplanteerde orgaan of weefsel gedurende maanden of jaren. Er wordt aangenomen dat het wordt veroorzaakt door een combinatie van factoren, waaronder antilichamen, cellulaire immuunreacties en de ontwikkeling van fibrose (littekenweefsel) in het getransplanteerde orgaan. Antilichamen kunnen bijdragen aan chronische afstoting door ontstekingen te bevorderen, de bloedvaten in het getransplanteerde orgaan te beschadigen en de productie van fibrotisch weefsel te stimuleren.

De aanwezigheid van antilichamen die de HLA-antigenen van de donor herkennen, kan het risico op afstoting vergroten en het succes van de transplantatie op de lange termijn in gevaar brengen. Om het risico op AMR te minimaliseren, worden ontvangers van transplantaten vaak zorgvuldig gematcht met donoren op basis van hun HLA-compatibiliteit en krijgen ze immunosuppressieve medicijnen om hun immuunsysteem te onderdrukken en de productie van antilichamen te voorkomen.