Leishmaniasis is een groep ziekten die wordt veroorzaakt door protozoaire parasieten van het geslacht Leishmania. Deze parasieten worden overgedragen op mensen en andere dieren door de beet van geïnfecteerde vrouwelijke zandvliegen.

Er zijn drie belangrijke klinische presentaties van leishmaniasis:

1. Viscerale leishmaniasis (VL) is de ernstigste vorm van de ziekte, gekenmerkt door koorts, gewichtsverlies, bloedarmoede en splenomegalie. Het is vaak dodelijk als het niet wordt behandeld.

2. Cutane leishmaniasis (CL) wordt gekenmerkt door huidlaesies die kunnen variëren van zelfgenezende zweren tot ontsierende knobbeltjes en plaques.

3. Mucocutane leishmaniasis (MCL) is de ernstigste vorm van cutane leishmaniasis, gekenmerkt door de vernietiging van slijmvliesweefsel in de neus, mond en keelholte.

Leishmaniasis is in veel delen van de wereld een probleem voor de volksgezondheid, met naar schatting 1,3 miljoen nieuwe gevallen van VL per jaar. Het komt het meest voor in de tropen en subtropen, vooral in Zuid-Amerika, Oost-Afrika en Zuidoost-Azië.

De diagnose van leishmaniasis wordt meestal gesteld door microscopisch onderzoek van weefseluitstrijkjes of -culturen. De behandeling omvat doorgaans het gebruik van vijfwaardige antimoniale middelen, zoals natriumstibogluconaat of paromomycine.

Preventie van leishmaniasis omvat het vermijden van zandvliegbeten, bijvoorbeeld door het dragen van lange mouwen en broeken, het gebruik van insectenwerende middelen en het slapen onder muskietennetten.