Niet alle brandnetels veroorzaken huidirritatie. Er zijn veel verschillende soorten brandnetels, en slechts enkele ervan hebben brandharen. De meest voorkomende brandnetel is Urtica dioica, die voorkomt in Europa, Azië en Noord-Amerika. Andere brandnetels zijn onder meer Urtica urens, die voorkomt in Europa en Azië, en Urtica chamaedryoides, die voorkomt in Noord-Amerika.

De brandharen van brandnetels bevatten een chemische stof genaamd histamine, die de huidirritatie veroorzaakt. Wanneer de haartjes tegen de huid worden geborsteld, breken ze af en komt histamine vrij, waardoor de huid rood, gezwollen en jeukend wordt. In sommige gevallen kan de irritatie ook blaren veroorzaken.

Niet alle brandnetels hebben brandharen. Sommige soorten, zoals de dovenetel (Lamium purpureum), hebben helemaal geen brandharen. Dovenetel is een veel voorkomende plant in Europa en Noord-Amerika. Hij wordt vaak gebruikt als bodembedekker in tuinen, omdat hij gemakkelijk te kweken is en niet veel verzorging vereist.