Er zijn verschillende compensatiemechanismen die de bloeddruk op peil houden bij bloedverlies of hypovolemie:

1. Tachycardie: De hartslag gaat omhoog om meer bloed per minuut rond te pompen, waardoor het hartminuutvolume toeneemt en de bloeddruk op peil blijft.

2. Vaatvernauwing: De bloedvaten vernauwen zich, vooral in niet-essentiële organen, om de bloedstroom om te leiden naar vitale organen zoals de hersenen, het hart en de nieren. Dit helpt de bloeddruk op peil te houden door de systemische vasculaire weerstand te verhogen.

3. Activering van het renine-angiotensine-aldosteronsysteem (RAAS): De nieren geven renine af als reactie op een verminderde bloedstroom en verminderde natriumafgifte aan de distale tubuli. Renine zet angiotensine I om in angiotensine II, wat vasoconstrictie veroorzaakt en de bijnieren stimuleert om aldosteron vrij te geven. Aldosteron bevordert de reabsorptie van natrium en water in de nieren, waardoor het bloedvolume en de bloeddruk toenemen.

4. Activering van het sympathische zenuwstelsel: Activering van het sympathische zenuwstelsel leidt tot een verhoogde hartslag en contractiekracht, evenals tot vasoconstrictie. Deze effecten verhogen de bloeddruk.

5. Baroreflex en carotis-sinusreflex: Deze reflexen voelen veranderingen in de bloeddruk en activeren compensatiemechanismen. Wanneer de bloeddruk bijvoorbeeld daalt, veroorzaakt de baroreflex een verhoogde hartslag en vasoconstrictie, waardoor de bloeddruk stijgt.

6. Verschuiving van vloeistof uit interstitiële ruimtes: Naarmate de bloeddruk daalt, beweegt vloeistof van de interstitiële ruimten naar het vasculaire compartiment, waardoor het bloedvolume en de druk toenemen.

7. Verhoogde afgifte van vasopressine (antidiuretisch hormoon): Vasopressine bevordert de reabsorptie van water in de nieren, waardoor de urineproductie wordt verminderd en vocht wordt vastgehouden, wat kan helpen de bloeddruk op peil te houden.

Deze compensatiemechanismen werken samen om de bloeddruk binnen een nauw bereik te houden, ondanks veranderingen in het bloedvolume. Als het bloedverlies echter ernstig of langdurig is, zijn deze mechanismen mogelijk niet voldoende en kan de bloeddruk dalen tot een kritisch laag niveau, wat kan leiden tot shock en orgaanschade.