1. Voortdurende evolutie van varianten

Het COVID-19-virus is zich blijven ontwikkelen en nieuwe varianten zoals de BA.5-subvariant van Omicron hebben een verhoogde overdraagbaarheid en immuunontsnapping aangetoond. Hoewel vaccins effectief blijven bij het voorkomen van ernstige ziekten, kunnen voortdurende surveillance en variantspecifieke vaccinupdates noodzakelijk zijn.

2. Endemische faseovergang

Veel regio’s kunnen overgaan naar een endemische fase waarin COVID-19 een regelmatig circulerend ademhalingsvirus wordt, vergelijkbaar met griep. Gezondheidszorgsystemen moeten zich mogelijk aanpassen aan de beheersing van COVID-19 als onderdeel van seizoensgebonden aandoeningen van de luchtwegen.

3. Gezondheidseffecten op de lange termijn

Opkomend onderzoek heeft een reeks langetermijneffecten van COVID-19 aan het licht gebracht, vaak aangeduid als ‘lange COVID’ of postacute gevolgen van COVID-19 (PASC). Het begrijpen van de prevalentie en impact van deze langetermijneffecten zal van cruciaal belang zijn voor de gezondheidszorgsystemen.

4. Mondiale gezondheidsverschillen

De pandemie heeft de bestaande ongelijkheid op gezondheidsgebied verergerd. Lage- en middeninkomenslanden worden nog steeds geconfronteerd met uitdagingen op het gebied van de distributie van vaccins, de toegang tot gezondheidszorg en het verzachten van de sociale en economische gevolgen van COVID-19. Het aanpakken van deze verschillen is essentieel voor het bereiken van mondiale gezondheidszorggelijkheid.

5. Vooruitgang in vaccins en therapieën

Lopende onderzoeks- en ontwikkelingsinspanningen kunnen leiden tot de introductie van nieuwe vaccinformuleringen, zoals pan-coronavirusvaccins die een bredere bescherming bieden tegen meerdere stammen van coronavirussen. Verbeteringen in antivirale behandelingen, antilichaamtherapieën en snelle diagnostiek kunnen ook onze reactie op toekomstige uitbraken verbeteren.

6. Hybride immuniteit

Naarmate meer individuen immuniteit verwerven door vaccinatie en/of natuurlijke infectie, kan hybride immuniteit een belangrijke rol spelen bij het vormgeven van immuniteit op populatieniveau en bescherming tegen toekomstige golven. Het begrijpen van de dynamiek van hybride immuniteit zal de volksgezondheidsstrategieën ondersteunen.

7. Impact op gezondheidszorgsystemen

De pandemie heeft de gezondheidszorgstelsels over de hele wereld onder druk gezet, wat heeft geresulteerd in achterstallige operaties, problemen op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg onder gezondheidswerkers en verstoringen van de routinematige gezondheidszorgdiensten. Het opnieuw opbouwen en versterken van de gezondheidszorginfrastructuur zal van essentieel belang zijn om de veerkracht en paraatheid voor toekomstige pandemieën te waarborgen.

8. Paraatheid op het gebied van de volksgezondheid

COVID-19 heeft het belang onderstreept van paraatheid op het gebied van de volksgezondheid op lokaal, nationaal en mondiaal niveau. Investeringen in surveillance, gegevensverzameling, risicocommunicatie en infrastructuur voor de volksgezondheid zullen van cruciaal belang zijn bij het verzachten van de impact van toekomstige pandemieën.

Uiteindelijk zal het traject van de COVID-19-pandemie in de komende drie jaar afhangen van een combinatie van factoren, waaronder de evolutie van het virus, de mondiale vaccinatiestatus, volksgezondheidsmaatregelen en internationale samenwerking bij het beheersen van de pandemie.