Slapeloosheidssymptomen worden doorgaans gestratificeerd in moeilijkheid initiëren versus moeite om de slaap te behouden. Deze symptomen van slapeloosheid zijn echter niet statisch gedurende een levensduur. Oudere volwassenen hebben de neiging meer te klagen over problemen die verband houden met slaaponderhoud, terwijl jongere volwassenen vaker moeite hebben met het initiëren van slaap. Deze brede categorieën en specifieke symptomen van slapeloosheid bieden doelen voor farmaceutische en niet-farmaceutische interventie.

De definitie van slapeloosheid

De internationale classificatie van slaapstoornissen (ICSD-2) definieert slapeloosheid als:

A. Een klacht over problemen bij het in gang zetten van de slaap, moeite om de slaap te houden, te vroeg wakker worden of slaap die chronisch niet-herstellend of van slechte kwaliteit is.

B. Slaapproblemen treden op ondanks voldoende gelegenheid en omstandigheden om te slapen.

C. Ten minste één van de volgende vormen van overdagstoornis gerelateerd aan slaapnachtproblemen wordt door de patiënt gemeld:

a. Vermoeidheid of malaise

b. Aandacht, concentratie of geheugenstoornissen

c. Sociale of beroepsstoornissen of slechte schoolprestaties

d. Stemmingsstoornissen of prikkelbaarheid

e. Slaperigheid overdag

f. Motivatie, energie of initiatiefvermindering

g. Gevoeligheid voor fouten of ongelukken op het werk of tijdens het rijden

h. Spanning, hoofdpijn of gastro-intestinale symptomen als reactie op slaapverlies

i. Zorgen of zorgen over slaap

Slapeloosheid wordt in toenemende mate gedefinieerd als een "spectrum" van ziekte in plaats van één afzonderlijke entiteit. Slapeloosheid wordt oppervlakkig geclassificeerd als "primair", wat betekent dat de duur van slapeloosheid minder is dan een maand en andere fysieke of mentale aandoeningen zijn uitgesloten, ten opzichte van "secundair", wat betekent dat slapeloosheid te wijten is aan onderliggende medische, psychiatrische of omgevingsomstandigheden.

Subcategorieën van Insomnia

Er bestaat een aantal andere subcategorieën van slapeloosheid. Psychofysiologische slapeloosheid is een onaangepast gedrag dat de bedomgeving associeert met verhoogde opwinding in plaats van slaap. Hoewel er vaak een duidelijke precipiterende factor is, blijft slapeloosheid goed tot lang na de oplossing van de opruiende factor en wordt een chronische aandoening.

Paradoxale slapeloosheid werd eerder "slaaptoestand misperceptie" genoemd en draait om het loskoppelen van de subjectieve schatting van de totale slaaptijd en objectieve meting van slaaptijd met actigrafie (een klein, horloge-achtig apparaat dat wordt gebruikt om activiteit en blootstelling aan licht te kwantificeren) of polysomnografie (een slaaptest op basis van faciliteiten die de duur en diepte van de slaap registreert). Patiënten met paradoxale slapeloosheid zullen vaak dramatisch verlaagde slaapuren melden, zoals het slapen van slechts één tot twee uur per nacht, hoewel symptomen zoals slaperigheid overdag afwezig zijn en stoornissen in de functionele status vaak minimaal zijn. Het is de perceptie van slechte slaap in plaats van onvoldoende slaap zelf die de psychologische stress veroorzaakt.

Slapeloosheid kan ook worden geclassificeerd als primair vanwege een onderliggende kwestie van psychiatrische, drugs- of middelenmisbruik. Bij deze patiënten lost de identificatie en behandeling van de onderliggende stoornis typisch de slapeloosheid op. Let op: een verscheidenheid aan veel voorkomende voorgeschreven medicijnen die worden voorgeschreven voor andere gezondheidsproblemen, zoals bètablokkers, corticosteroïden, antidepressiva, bloeddrukmiddelen, cholesterol-medicijnen en vrij verkrijgbare verkoudheids- en allergieformules, kan slapeloosheid veroorzaken.

Ander formulier van Slapeloosheid

Meer recentelijk heeft onderzoek gesuggereerd dat een kleiner percentage van de patiënten met chronische slapeloosheid een meer biologisch actieve vorm van de ziekte hebben - de zogenaamde "slapeloosheid met korte slaapduur." Slaapduur minder dan zes uur kan consequent worden waargenomen en objectief worden gedocumenteerd bij deze patiënten, en ze hebben een aanzienlijk hoger risico op het ontwikkelen van hypertensie, hartaanval, beroerte, diabetes, osteoporose en neurocognitieve stoornissen dan volwassenen met slapeloosheid die gemiddeld meer dan zes uur slaap per nacht hebben. Metingen van stresshormonen, zoals cortisol en insulineresistentie, zijn ook significant hoger in deze insomnia's met korte slaapduur en kunnen factoren zoals verhoogde calorie-inname en lichaamsgewicht bij deze patiënten beïnvloeden. De totale sterfte was verviervoudigd bij mannen met een objectieve korte slaapduur dan bij mannen met paradoxale slapeloosheid.

Verbeterd begrip van de individuele basis van chronische slapeloosheid bij een bepaald individu zal uiteindelijk de behandelbeslissingen helpen bepalen. Patiënten met paradoxale slapeloosheid kunnen bijvoorbeeld helemaal geen medicatie gebruiken en verwijzingen krijgen voor therapieën die zijn gericht op het veranderen van hun waarnemingen en gedrag, terwijl patiënten met slapeloosheid van korte duur vaak een agressieve behandeling met sedativum-hypnotische medicatie en een multidisciplinaire behandeling vroeg in de loop van hun ziekte nodig hebben om gezondheidsresultaten te wijzigen.