Het gebruik van urinekatheters in een ziekenhuisomgeving is doorgaans gebaseerd op medische noodzaak en toestemming van de patiënt. In de meeste gevallen kan een ziekenhuis een patiënt niet dwingen een katheterisatie te ondergaan zonder diens toestemming of de toestemming van zijn wettelijke voogd. Er kunnen zich echter bepaalde situaties voordoen waarin een katheter om medische redenen noodzakelijk kan zijn en de patiënt mogelijk geen toestemming wil of kan geven.

In dergelijke situaties kan het ziekenhuis juridisch advies inwinnen of een ethische commissie raadplegen om de beste handelwijze te bepalen. Er kan ook een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg bij betrokken worden, zoals een arts of verpleegkundige, om de risico's en voordelen van katheterisatie te bespreken en om geïnformeerde toestemming van de patiënt of diens voogd te verkrijgen.

Het is belangrijk op te merken dat de autonomie van de patiënt en het recht om weloverwogen beslissingen te nemen over zijn eigen medische zorg fundamentele principes in de gezondheidszorg zijn. Ziekenhuizen zijn over het algemeen verplicht deze rechten te respecteren en kunnen een patiënt niet met geweld katheteriseren zonder de juiste rechtvaardiging en toestemming.