De zaadleider (meervoud vasa deferentia) is een gespierde buis die sperma van de epididymis naar de ejaculatiekanalen transporteert. Het maakt deel uit van het mannelijke voortplantingssysteem.

De zaadleider is een gespierde buis met dichte wanden. Het is ongeveer 30-45 centimeter lang. Ze ontvangen sperma van de bijbal, waar ze worden opgeslagen en volwassen worden. De vasa deferentia loopt door het lieskanaal en komt in de bekkenholte terecht. Vervolgens reizen ze langs het achterste oppervlak van de blaas en voegen zich bij de zaadblaasjes om de ejaculatiekanalen te vormen.

De vasa deferentia trekt samen tijdens de ejaculatie om het sperma door de ejaculatiekanalen en uit de penis te stuwen.

Bij sommige dieren slaan de vasa deferentia ook sperma op. Bij mensen worden de vasa deferentia voornamelijk gebruikt voor het transport van sperma. Ze kunnen echter ook sperma voor een korte periode opslaan.

De vasa deferentia maken deel uit van het mannelijke voortplantingssysteem en zijn essentieel voor de vruchtbaarheid.