Eerste episode psychose (FEP) verwijst naar de eerste manifestatie van psychotische symptomen bij een persoon die deze nog niet eerder heeft ervaren. Psychose is een mentale toestand die wordt gekenmerkt door een verlies van contact met de werkelijkheid, waarbij doorgaans sprake is van hallucinaties (dingen zien of horen die er niet zijn), wanen (vaste, valse overtuigingen), ongeorganiseerd denken en/of duidelijk abnormaal motorisch gedrag.

FEP wordt vaak geassocieerd met een plotseling optreden van symptomen, vooral bij personen tijdens de adolescentie of jongvolwassenheid. Het kan een verontrustende en ontwrichtende ervaring zijn, die de gedachten, emoties en gedrag van een individu aanzienlijk beïnvloedt. Het begrijpen en aanpakken van FEP is van cruciaal belang om tijdige en passende interventies te kunnen bieden, het risico op complicaties op de lange termijn te verminderen en individuen te ondersteunen bij hun herstel.

Veel voorkomende symptomen van FEP kunnen zijn:

1. Hallucinaties:Deze kunnen gepaard gaan met het ervaren van beelden, geluiden of andere sensaties die niet echt zijn.

2. Wanen:Individuen kunnen vaste, valse overtuigingen hebben die niet door de werkelijkheid worden ondersteund.

3. Ongeorganiseerd denken:Spraak- of denkpatronen kunnen gefragmenteerd, onlogisch of onsamenhangend worden.

4. Abnormaal motorisch gedrag:Dit kan gepaard gaan met agitatie, catatonische symptomen (verminderde beweging of reactievermogen) of doelloze bewegingen.

5. Negatieve symptomen:Deze verwijzen naar een vermindering of afwezigheid van bepaald normaal gedrag, zoals verminderde emotionele expressie, sociale terugtrekking of verlies van motivatie.

De oorzaken van FEP zijn complex en worden niet volledig begrepen. Er wordt echter aangenomen dat een combinatie van genetische, omgevings- en psychologische factoren een rol kan spelen. Sommige risicofactoren die verband houden met FEP zijn onder meer een familiegeschiedenis van psychose, middelengebruik (vooral cannabis tijdens de adolescentie), blootstelling aan traumatische gebeurtenissen en bepaalde neurologische aandoeningen.

De behandeling van FEP omvat doorgaans een combinatie van medicijnen om de symptomen te beheersen, psychotherapie om onderliggende psychologische factoren aan te pakken, en ondersteunende interventies zoals sociale vaardigheidstraining en beroepsrehabilitatie. Vroegtijdige interventie is van cruciaal belang om de resultaten te verbeteren, de kans op terugval te verkleinen en het herstel en de kwaliteit van leven van het individu op de lange termijn te ondersteunen.

Als u of iemand die u kent symptomen ervaart die op FEP kunnen duiden, is het belangrijk om onmiddellijk professionele hulp te zoeken. Vroegtijdige evaluatie en interventie kunnen het verloop van de aandoening aanzienlijk beïnvloeden en de kansen op een succesvol herstel vergroten.