Er bestaat geen duidelijke consensus onder professionals in de geestelijke gezondheidszorg en onderzoekers over één enkele definitieve verklaring voor de waargenomen stijging van het aantal diagnoses van depressie in de afgelopen vijftig jaar. Er zijn echter verschillende potentiële factoren die zijn bestudeerd en voorgesteld:

Verhoogde bekendheid:

Een mogelijke verklaring is het toegenomen bewustzijn van geestelijke gezondheidsproblemen. Dankzij de inspanningen van organisaties en campagnes op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg is de publieke kennis en het begrip van depressie aanzienlijk toegenomen. Dit bewustzijn heeft er waarschijnlijk toe bijgedragen dat meer mensen hulp zochten en een diagnose kregen.

Diagnostische wijzigingen:

Veranderingen in de diagnostische criteria voor depressie in de loop van de tijd kunnen ook een rol hebben gespeeld. De diagnostische criteria voor psychische stoornissen, waaronder depressie, zijn vastgesteld door de American Psychiatric Association (APA) via haar Diagnostic and Statistical Manual (DSM). Herzieningen van de DSM door de jaren heen hebben soms geresulteerd in bredere of meer inclusieve criteria voor het diagnosticeren van depressie, wat heeft geleid tot een duidelijke toename van het aantal gevallen.

Lifestylefactoren:

Veranderingen in levensstijl, sociale normen en maatschappelijke druk hebben een aanzienlijke invloed gehad op de geestelijke gezondheid. Factoren zoals verhoogde stress, langere werkuren, verminderde fysieke activiteit en verstoorde slaappatronen zijn in verband gebracht met een verhoogd risico op depressie.

Sociale media en technologie:

De opkomst van het gebruik van sociale media en technologie, vooral onder jongere generaties, heeft sociale interacties en communicatie getransformeerd. Voortdurende blootstelling aan onrealistische schoonheidsnormen, buitensporige online vergelijkingen en cyberpesten kunnen bijdragen aan een lager zelfbeeld en een negatief zelfbeeld, wat mogelijk kan bijdragen aan depressie.

Medische aandoeningen en medicatie:

Bepaalde medische aandoeningen en medicijnen kunnen als bijwerking tot depressie leiden. Door de vooruitgang in de gezondheidszorg en de langere levensverwachting is ook de prevalentie van chronische ziekten toegenomen, wat kan leiden tot een potentiële toename van het aantal gevallen van depressie.

Genetische en biologische factoren:

Onderzoek heeft gesuggereerd dat genetische en biologische factoren een rol kunnen spelen bij depressie. Er kan een genetische component zijn die bepaalde individuen vatbaarder maakt voor depressie of gevoeliger voor omgevingsstressoren.

Verbeterde toegankelijkheid tot zorg:

Een andere factor is de toegenomen toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg. Nu er meer middelen beschikbaar zijn, zoals klinieken voor geestelijke gezondheidszorg, hotlines en online therapiemogelijkheden, kunnen individuen het gemakkelijker vinden om hulp te zoeken voor geestelijke gezondheidsproblemen.

Culturele verschuivingen in de opvattingen over geestelijke gezondheid:

De maatschappelijke houding ten opzichte van geestesziekten is in de loop van de tijd veranderd en is meer accepterend en minder stigmatiserend geworden. Deze culturele verschuiving kan meer mensen ertoe aanzetten hun psychische problemen te erkennen en professionele hulp te zoeken.

Het is waarschijnlijk een combinatie van deze factoren, en niet één enkele oorzaak, die heeft geleid tot de waargenomen toename van depressiestoornissen in de afgelopen vijftig jaar. Het is belangrijk op te merken dat hoewel er wellicht meer mensen zijn gediagnosticeerd met een depressie, dit niet noodzakelijkerwijs duidt op een exponentiële stijging van de prevalentie van de stoornis. Het zou eenvoudigweg een verbeterde herkenning, diagnose en rapportage kunnen weerspiegelen.