In de psychologie en psychiatrie is losse associatie een denkpatroon dat wordt gekenmerkt door een gebrek aan logische verbindingen of samenhang tussen ideeën, gedachten of spraak. Het wordt vaak geassocieerd met bepaalde psychische stoornissen, zoals schizofrenie, denkstoornissen en bepaalde soorten persoonlijkheidsstoornissen, waarbij individuen ongeorganiseerde of onlogische denk- en communicatiepatronen kunnen vertonen.

De belangrijkste kenmerken van losse associatie zijn onder meer:

1. Gebrek aan samenhang:Individuen kunnen snel van het ene onderwerp naar het andere overschakelen, met weinig of geen duidelijk logisch verband tussen hun gedachten.

2. Ongeorganiseerde spraak:Spraak kan gefragmenteerd, onsamenhangend of moeilijk te volgen zijn, omdat individuen van het ene idee naar het andere kunnen springen zonder duidelijke overgangen of uitleg te geven.

3. Irrelevante details:Individuen kunnen buitensporige of irrelevante details geven over bepaalde aspecten van een onderwerp, terwijl ze belangrijke of relevante informatie weglaten.

4. Tangentialiteit:Individuen kunnen zich bezighouden met raaklijnen of niet-gerelateerde bijonderwerpen, waarbij ze vaak het oorspronkelijke gesprek of de oorspronkelijke discussie uit het oog verliezen.

5. Volharding:Individuen kunnen hetzelfde woord, dezelfde zin of hetzelfde idee meerdere keren herhalen zonder over te gaan tot andere gerelateerde concepten.

6. Ideeënvlucht:Individuen kunnen een snelle en voortdurende stroom van gedachten ervaren, wat kan leiden tot snelle spraak en moeite om gefocust te blijven op één enkel onderwerp.

7. Woordsalade:In ernstige gevallen kunnen individuen volledig onsamenhangende of onzinnige taal produceren die geen enkele waarneembare betekenis heeft.

Losse associatie kan de communicatie verstoren en het voor individuen lastig maken om hun gedachten en ideeën duidelijk uit te drukken. Het kan ook van invloed zijn op het probleemoplossend vermogen, de besluitvorming en sociale interacties.

Wanneer er sprake is van losse associatie, kan dit een symptoom zijn van een onderliggende psychische aandoening of een teken van cognitieve stoornissen. Professionals in de geestelijke gezondheidszorg gebruiken losse associatie als diagnostisch criterium voor verschillende stoornissen om de denkprocessen van het individu te begrijpen en een passende behandeling te bieden.