Vroegtijdige dood verwijst naar een sterfgeval dat plaatsvindt voordat een persoon een bepaalde leeftijd bereikt, doorgaans vóór de gemiddelde levensverwachting voor zijn bevolking of demografische groep. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) definieert voortijdige sterfte als een sterfgeval dat plaatsvindt vóór de leeftijd van 70 jaar.

Voortijdige sterfgevallen kunnen het gevolg zijn van verschillende oorzaken, waaronder:

1. Niet-overdraagbare ziekten: Chronische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten (hartziekten en beroertes), kanker, chronische luchtwegaandoeningen (COPD en astma) en diabetes zijn wereldwijd de belangrijkste oorzaken van voortijdige sterfgevallen.

2. Overdraagbare ziekten: Infectieziekten zoals tuberculose, HIV/AIDS, malaria en diarree dragen bij aan voortijdige sterfte, vooral in omgevingen met beperkte middelen.

3. Onopzettelijk letsel: Ongevallen, zoals verkeersongevallen, verdrinkingen, valpartijen, brandwonden en vergiftiging, kunnen tot voortijdige sterfgevallen leiden.

4. Geweld en interpersoonlijke verwondingen: Moordzaken, zelfmoord en andere vormen van opzettelijke schade kunnen voortijdige sterfgevallen veroorzaken.

5. Gezondheidsproblemen van moeder en kind: Complicaties tijdens de zwangerschap, de bevalling en de periode na de bevalling, evenals kinderziekten en ondervoeding, kunnen tot vroegtijdige sterfgevallen leiden.

6. Omgevingsfactoren: Luchtvervuiling, waterverontreiniging, blootstelling aan schadelijke chemicaliën en klimaatgerelateerde rampen kunnen bijdragen aan voortijdige sterfte.

7. Gedrags- en levensstijlfactoren: Factoren zoals het roken van tabak, overmatig alcoholgebruik, ongezonde voeding en lichamelijke inactiviteit kunnen het risico op voortijdige sterfgevallen als gevolg van chronische ziekten vergroten.

Het aanpakken van voortijdige sterfgevallen vereist alomvattende interventies en beleid gericht op preventie, vroege detectie en effectief beheer van de onderliggende risicofactoren en oorzaken.